Khi chụp ảnh, bạn phải nắm rõ tốc độ màn trập và hiệu ứng của nó đối với ảnh. Bạn có thể tạo ra dạng hiệu ứng gì với tốc độ màn trập nhanh hơn hoặc chậm hơn ?

Chúng ta hãy tìm hiểu hiệu ứng của các tốc độ màn trập khác nhau với sự hỗ trợ của các ví dụ sau đây.

Tốc độ màn trập giúp bạn “kiểm soát” chuyển động của đối tượng trong ảnh

Những điểm cần lưu ý

– Tốc độ màn trập cao hơn sẽ đóng băng đối tượng đang chuyển động.
– Tốc độ màn trập thấp hơn sẽ tạo ra hiệu ứng nhòe chuyển động từ chuyển động của đối tượng.
– Bạn có thể điều chỉnh lượng ánh sáng bằng cách mở/đóng màn trập.
Tốc độ màn trập (cũng được gọi là: thời gian phơi sáng) là thời gian khi màn trập được mở và ánh sáng có thể đi vào cảm biến hình ảnh bên trong máy ảnh. Tốc độ màn trập được cho biết là 1 giây, 1/2 giây, 1/4 giây… 1/125 giây đến 1/250 giây, v.v.

Tốc độ màn trập cao hơn sẽ giảm lượng thời gian ánh sáng có thể đi vào, trong khi tốc độ màn trập thấp hơn sẽ tăng lượng thời gian này. Do đó, tốc độ màn trập càng thấp, lượng ánh sáng có thể đi vào máy ảnh càng lớn.

Tốc độ màn trập không chỉ cho phép bạn điều chỉnh lượng ánh sáng, mà nó còn có thể làm thay đổi cách chuyển động của đối tượng được chụp lại như thế nào. Ở tốc độ màn trập cao hơn, bạn có thể đóng băng hoàn toàn chuyển động của đối tượng. Ngược lại, khi bạn sử dụng tốc độ màn trập chậm hơn, bạn có thể làm nhòe đối tượng theo hướng chuyển động, và do đó chụp lại chuyển động của đối tượng như dòng nước chảy.

Nói cách khác, tốc độ màn trập cho phép bạn kiểm soát cách khắc họa chuyển động của đối tượng nhiếp ảnh.

Sử dụng thiết lập tốc độ màn trập để thay đổi cách chụp lại chuyển động của đối tượng nhiếp ảnh

EOS 5D Mark III/ EF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 105mm/ Shutter-priority AE (f/14, 1/10 giây, EV+1,3)/ ISO 100
1/10 giây

EOS 5D Mark III/ EF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 105mm/ Shutter-priority AE (f/8, 1/160 giây, EV+1,3)/ ISO 100
1/160 giây

EOS 5D Mark III/ EF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 105mm/ Shutter-priority AE (f/4, 1/2500 giây, EV+1,3)/ ISO 400
1/2500 giây

Tùy vào chuyển động của đối tượng, điều chỉnh tốc độ màn trập cho phép bạn kiểm soát cách chụp chuyển động của đối tượng.

Cho dù bạn sử dụng tốc độ màn trập cao hơn để đóng băng hành động của đối tượng hay chọn cách chụp lại chuyển động của đối tượng bằng cách sử dụng tốc độ màn trập thấp hơn.

Khái niệm 1: Nhòe chuyển động và rung máy

Có hai dạng nhòe, ‘nhòe chuyển động’ và ‘rung máy’, do các nguyên nhân khác nhau. Nhòe chuyển động có thể xuất hiện khi chuyển động của đối tượng nhanh hơn tốc độ màn trập.

Hậu cảnh không di chuyển, và do đó chỉ có đối tượng bị nhòe.

Rung máy xuất hiện khi tay cầm máy rung khi nhả cửa trập, dẫn đến toàn bộ ảnh bị nhòe.

Trong cả hai trường hợp, có thể tránh nhòe bằng cách tăng tốc độ màn trập.

EOS 5D Mark III/ EF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 105mm/ Aperture-priority AE (f/22, 1/2 giây, EV+0,7)/ ISO 100

Nhòe chuyển động: Chỉ có đối tượng ở giữa bị nhòe.

EOS 5D Mark III/ EF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 105mm/ Aperture AE (f/11, 1/6 giây, EV+1,0)/ ISO 100

Rung máy: Toàn bộ ảnh bị nhòe.

Khái niệm 2: Mối quan hệ giữa tốc độ màn trập và số stop

Ví dụ, khi chúng ta tăng tốc độ màn trập từ 1/30 giây lên 1/60 giây, điều này làm giảm nửa thời gian mở màn trập và chúng ta gọi nó là “tăng 1 stop tốc độ màn trập”.

Ngược lại, khi chúng ta giảm tốc độ màn trập từ 1/60 xuống 1/30 giây, chúng ta tăng gấp đôi thời gian mở màn trập và do đó “giảm 1 stop tốc độ màn trập”.

Nói chung, tốc độ màn trập của máy ảnh DSLR có thể được điều chỉnh theo các khoảng 1/2 và 1/3 stop ngoài khoảng 1 stop.

Ví dụ, dùng 1/2 stop, 1 stop có thể được chia thành hai khoảng tốc độ cửa trập 1/30 giây, 1/45 giây và 1/60 giây, với một tốc độ nữa ở giữa. Lượng ánh sáng đi vào máy ảnh có thể được tinh chỉnh thêm bằng cách sử dụng những khoảng nhỏ hơn như nửa stop (1/2 stop).

Phạm vi tốc độ màn trập khác nhau tùy vào mỗi máy ảnh

Mỗi mẫu máy ảnh có giới hạn tốc độ màn trập trên và dưới cài đặt sẵn, và bạn có thể thoải mái điều chỉnh tốc độ cửa trập trong phạm vi các giá trị đó.

Với một chiếc máy ảnh có tốc độ màn trập với giới hạn trên cao đến 1/8000 giây, bạn sẽ không chỉ có thể đóng băng chuyển động của các đối tượng chuyển động nhanh trong ảnh, mà bạn còn sẽ có thể mở khẩu (có nghĩa là giảm số f) ngay cả ở các thiết lập sáng, và tính năng này có thể được sử dụng để mang lại lợi thế cho bạn khi chụp ảnh có bokeh.

Ngoài ra, ở thiết lập tự động phơi sáng, nhiều máy ảnh có giới hạn tốc độ màn trập dưới chạm đến 30 giây.

 

Theo Tomoko Suzuki / Digital Camera Magazine